Normale Mensen Bestaan Niet

Sorry lijkt het moeilijkste woord voor Elton John. En vele anderen met hem. Waarom vinden mensen dat eigenlijk lastig? Waarom is het een waardevolle vaardigheid om te kunnen? Wat levert het op als je dat doet? En hoe zeg je nou eigenlijk goed sorry? In deze aflevering bespreken psychologen Lennard Toma en Thijs Launspach hoe je nou wel en niet sorry zou moeten zeggen. Iets wat relaties niet alleen repareert, maar uiteindelijk zelfs sterker kan maken. Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:- In Survivalgids voor de eenzaamste eeuw, het boek van Lennard, lees je ook een stuk over de kracht van sorry zeggen en hoe je dat doet. - Net als in het boek van psychiater en therapeut Philipa Perry: Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen.- Vergeet niet naar De Rode Hoed te gaan op 21 mei, wanneer Thijs z’n boek uitkomt: Het is jullie zo gegund. Of preorder of bestel ‘m natuurlijk waar je kunt.- Hier een aantal YouTube filmpjes over hoe je goed sorry zou kunnen zeggen:- The best way to apologize (according to science) - A perfect apology in three steps | Jahan Kalantar | TEDxSydney - How to APOLOGIZE in your Relationships- How to Sincerely Apologize to Someone You Hurt Deeply- Check ook Wikipedia, die er een volledige pagina aan heeft besteedt.- En Christian Bale z’n verontschuldiging die Thijs en Lennard in de aflevering aanhalen.Nerd literatuur:- Schumann, K. (2018). The psychology of offering an apology: Understanding the barriers to apologizing and how to overcome them. - Current Directions in Psychological Science, 27(2), 74-78.- Overall, N. C., Sibley, C. G., & Travaglia, L. K. (2010). Loyal but ignored: The benefits and costs of constructive communication behavior. Personal relationships, 17(1), 127-148.- Karremans, J. C., & Van Lange, P. A. (2004). Back to caring after being hurt: The role of forgiveness. European Journal of Social Psychology, 34(2), 207-227.- McCullough, M. E., Rachal, K. C., Sandage, S. J., Worthington Jr, E. L., Brown, S. W., & Hight, T. L. (1998). Interpersonal forgiving in close relationships: II. - Theoretical elaboration and measurement. Journal of personality and social psychology, 75(6), 1586.- Lawler, K. A., Younger, J. W., Piferi, R. L., Billington, E., Jobe, R., Edmondson, K., & Jones, W. H. (2003). A change of heart: Cardiovascular correlates of forgiveness in response to interpersonal conflict. Journal of behavioral medicine, 26, 373-393.- Shepherd, S., & Belicki, K. (2008). Trait forgiveness and traitedness within the HEXACO model of personality. Personality and Individual Differences, 45(5), 389-394.- May, R. W., Sanchez-Gonzalez, M. A., Hawkins, K. A., Batchelor, W. B., & Fincham, F. D. (2014). Effect of anger and trait forgiveness on cardiovascular risk in young adult females. The American journal of cardiology, 114(1), 47-52.

De economische ongelijkheid lijkt groter en groter te worden. Economen spreken er genoeg over. Maar psychologen niet zoveel. Dat is raar. Want wat doet dat eigenlijk met de psyche van mensen in de samenlevingen waar dat plaatsvindt? Psychologen Thijs Launspach en Lennard Toma bespreken wat die groeiende ongelijkheid doet voor arme, maar ook middeninkomens en rijke mensen op individueel en maatschappelijk niveau. Als ongelijkheid zoveel negatiefs met iedereen doet, lijkt het belangrijk er een stokje voor te steken. Bepaalde belastingen lijken daar een belangrijke factor in te kunnen spelen. Dan is het wel nodig dat politici daar ook naar gaan luisteren en handelen.Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:- Check hier het kanaal van Gary Stevenson, de econoom die Thijs en Lennard volgen, die veel predikt over de gevolgen van economische ongelijkheid in de samenleving: https://www.youtube.com/@garyseconomics - Hier vind je info over de World Inequality Report, waar je inkomensongelijkheid terug kunt vinden over de hele wereld: https://www.weforum.org/stories/2021/12/global-income-inequality-gap-report-rich-poor/ - Een stuk over de angst die rijke mensen voelen: https://jacobin.com/2017/11/rich-people-wealth-inequality-anxiety - Op Wikipedia vind je info over de geschiedenis van belastingen die in de VS gehanteerd werd: https://en.wikipedia.org/wiki/Income_tax_in_the_United_States#History - Toen Rutger Bregman bij de rijksten op aarde bij het World Economic Forum pleitte voor belastingen betalen: https://www.youtube.com/watch?v=P8ijiLqfXP0&pp=ygUgdGF4ZXMgdGF4ZXMgdGF4ZXMgcnV0Z2VyIGJyZWdtYW4%3D - Check ook het boek Sander en de brug van Sander Schimmelpenninck, waar hij pleit voor belastingen verhogen op de rijken, met name erfbelasting en vermogensbelasting.Nerd-literatuur:- Easterbrook, M. J. (2021). The social psychology of economic inequality. https://www.econstor.eu/bitstream/10419/243369/1/wp2021-043.pdf - Sommet, N., Morselli, D., & Spini, D. (2018). Income inequality affects the psychological health of only the people facing scarcity. Psychological Science, 29(12), 1911-1921. - Ngamaba, K. H., Panagioti, M., & Armitage, C. J. (2018). Income inequality and subjective well-being: a systematic review and meta-analysis. Quality of Life Research, 27, 577-596.- https://www.cpb.nl/de-nederlandse-economie-in-historisch-perspectief-brede-welvaart- https://www.cbs.nl/en-gb/news/2024/27/income-inequality-in-the-netherlands-is-well-below-the-eu-average#:~:text=In%202022%2C%20income%20inequality%20according,due%20to%20rising%20house%20prices. - Lipps, J., & Schraff, D. (2021). Regional inequality and institutional trust in Europe. European Journal of Political Research, 60(4), 892-913.- Jordahl, H. (2009). Inequality and trust. Published as" Economic Inequality" in Svendsen, GT and Svendsen, GLH (Eds.), Handbook of Social Capital, Edward Elgar.- Kanitsar, G. (2022). The inequality-trust nexus revisited: at what level of aggregation does income inequality matter for social trust?. Social Indicators Research, 163(1), 171-195.

Psychologische labels zijn nog steeds een ding. Op social media platformen als Tiktok en Instagram kom je met regelmaat filmpjes tegen die aangeven dat als je dit en dat hebt, je waarschijnlijk een bepaald psychologisch label hebt. Voor sommigen is dat een opluchting, voor anderen niet. Wanneer helpt zo’n label nou en wanneer niet? En maakt een label gelukkig? In deze aflevering praten psychologen Thijs Launspach en Lennard Toma met auteur en journalist Milou Deelen. Haar boek ‘Gelukkig Gelabeld’ verscheen onlangs waarin zij met experts spreekt over het label fenomeen. Ze dook de label-rabbit hole in omdat zij zelf gediagnosticeerd is met ADHD en PTSS en eigenlijk te weinig begreep van die labels die worden opgeplakt. Hoe het dus allemaal zit, hoor je in deze aflevering.Bronnen:- Het boek van Milou Gelukkig Gelabeld (2025), kun je overal bestellen.

De Netflix serie Adolescence heeft vrijwel iedereen in z’n greep en laat zien hoe jonge jongens via social media beïnvloed worden om dingen te doen die we niet voor mogelijk zouden houden. Mede door de invloed van Andrew Tate, die daar ook in wordt genoemd. De grootste influencer in de manosphere, die mannelijkheid predikt en vrouwen maar wezens zonder bewustzijn vindt. In deze aflevering hebben Lennard Toma en Thijs Launspach het over wat mensen in hem en andere manosphere influencers aantrekt, welk gat hij vult en wat het de samenleving kost.Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:- Als je het nog niet hebt gezien, kijk uiteraard naar de toffe serie Adolescence.- Lees ook het boek The Boy Crisis van John Gray en Warren Farrel over een genuanceerdere kijk op waar jongens tegenaan lopen in de huidige maatschappij.- Over incels en red pill community https://metro.co.uk/2025/03/19/spoke-men-swallowed-red-pill-incel-culture-really-like-22752536/- https://www.youtube.com/watch?v=oSCdapzCl68 psychiater over Tate, Trump en toxic masculinity- Psychiater Esther Fenema over Adolescence en Andrew Tate: https://www.youtube.com/watch?v=afeFsFUwoc8 Nerd-literatuur:- Thomas-Parr, G., & Gilroy-Ware, M. (2025). Im/Perceptible Boyhood in a Post-Andrew Tate World. Australian Feminist Studies, 1-22.- Ribeiro, M. H., Blackburn, J., Bradlyn, B., De Cristofaro, E., Stringhini, G., Long, S., ... & Zannettou, S. (2021, May). The evolution of the manosphere across the web. In Proceedings of the international AAAI conference on web and social media (Vol. 15, pp. 196-207).- Van Valkenburgh, S. P. (2021). Digesting the red pill: Masculinity and neoliberalism in the manosphere. Men and masculinities, 24(1), 84-103.- Farrell, T., Fernandez, M., Novotny, J., & Alani, H. (2019, June). Exploring misogyny across the manosphere in reddit. In Proceedings of the 10th ACM conference on web science (pp. 87-96).- Gotell, L., & Dutton, E. (2016). Sexual violence in the'manosphere': Antifeminist men's rights discourses on rape. International Journal for Crime, Justice and Social Democracy, 5(2), 65-80.

Een bijzondere aflevering met live-publiek in de Donner in Rotterdam bij de lancering van Lennards 3e boek: Survivalgids voor de eenzaamste eeuw. Thijs Launspach en Lennard bespreken hoe het kan dat deze 21e eeuw zo eenzaam is, wie vooral eenzaam is en waarom en wat je eraan kunt doen. Natuurlijk wordt er ook ingegaan op hoe Lennard er vijf jaar over heeft kunnen doen om het boek te schrijven en wat het voor hem betekent. Bronnen:- Eentje: Lennard Toma z’n boek: Survivalgids voor de eenzaamste eeuw (daar vind je alle bronnen ook in waar Lennard naar verwijst).

Iedereen krijgt te maken met tegenslag. Ze kunnen groot zijn, zoals het overlijden van iemand, een scheiding of een faillissement, maar ook klein zijn, zoals een onvoldoende voor een toets, een verloren klant of het niet krijgen van wat je zou willen. Maar... hoe ga je daar nou gezond mee om? Er zijn namelijk best wat manieren om ermee om te gaan, maar niet alle zijn goed en maken dingen alleen maar erger. Welke dat zijn bespreken psychologen Thijs Launspach en Lennard Toma, hoef jij er niet meer over na te denken! Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:- Check de boeken van Seneca, een van de stoicijnen: https://www.boom.nl/auteur/110-363_Seneca - Het boek Anti-Fragiel van Nassim Nicholas Taleb- Check de speeldata van de theatershow van Dave: https://joeyendave.nl/speellijst/  - Lennard z’n verhaal en hoe hij omging met teelbalkanker: https://www.rtl.nl/lifestyle/artikel/5479254/slotakkoord-lennard-teelbalkanker-eerlijke-verhaal-grappen-harde- En een filmpje over hoe om te gaan met tegenslagen: https://www.youtube.com/watch?v=iF6jATLR8ZsNerd-literatuur:- Xu, D. U., Hua-Jun, B. O., Ying, L. I. U., & Jia-Jia, H. A. O. (2021). Successful experiences improve setback psychology of undergraduates with low perseverance. Journal of Psychological Science, 44(5), 1216.- Diestel, S. (2021). Building psychological resources and resilience after failure at work: A self-regulatory perspective on recovery and personality development in the face of setback experiences. In Work Life After Failure?: How Employees Bounce Back, Learn, and Recover from Work-Related Setbacks (pp. 21-39). Emerald Publishing Limited.- ten Broeke, P., & Adriaanse, M. A. (2023). Understanding the setback effect in everyday self‐regulation. European Journal of Social Psychology, 53(4), 703-719.- Krause, W. (2020). Being Happy in Spite of Setbacks. In The Routledge Companion to Happiness at Work (pp. 37-44). Routledge.- Akkermans, J. (2023). Handling work-related setbacks: a professional skills and abilities mindset analysis (Doctoral dissertation).

Op Tiktok en Insta is het vaak een trending onderwerp. We komen allemaal in ons leven weleens een narcist tegen. En we beschuldigen weleens mensen van het zijn van een narcist. Maar hoe herken je een echte narcist? Hoe werkt dat in het hoofd van een narcist? En nog belangrijker: Hoe gaan we nou echt op een goede manier met deze mensen om? Psychologen Thijs Launspach en Lennard Toma hebben het in deze aflevering over narcisten en wat de beste manieren zijn om je tegen ze te verweren of met ze om te gaan.Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:Martin Appelo die vertelt over (zijn) narcisme:https://www.youtube.com/watch?v=RSd317TLlbc Doe de test om te kijken hoe jij scoort op narcisme (en de andere twee van de dark triad):https://openpsychometrics.org/tests/SD3/ En check de wiki pagina:https://en.wikipedia.org/wiki/Narcissism Nerd-literatuur• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5).• Ronningstam, E. (2016). Narcissistic personality disorder: A clinical perspective. Journal of Personality Disorders.• Campbell, W. K., et al. (2005). Psychological Entitlement: Interpersonal Consequences and Validation of a Self-Report Measure. Journal of Personality Assessment.• Baskin-Sommers, A., et al. (2014). Empathy deficits in individuals with narcissistic personality disorder. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment.• Miller, J. D., et al. (2011). Grandiose and vulnerable narcissism: A nomological network analysis. Journal of Personality.• Bushman, B. J., & Baumeister, R. F. (1998). Threatened egotism, narcissism, self-esteem, and direct and displaced aggression: Does self-love or self-hate lead to violence? Journal of Personality and Social Psychology.• Lehmann, R., & Crino, M. (2020). The gray rock method: An approach to dealing with high-conflict individuals.• Lamkin, J., et al. (2018). The psychological impact of relationships with narcissistic individuals. Journal of Behavioral Psychology.• Zosuls, K. M., et al. (2016). Managing relationships with difficult personality types: Strategies and long-term outcomes.• https://youtube.com/shorts/2MHYiqOOt50?si=cfbj8THQdGPCxCjv

Je geheugen is een raar ding. Je slaat er dingen in op en je kunt beelden, geuren, geluiden, smaken en gevoel terughalen wanneer je het wilt of wanneer je aan iets wat er op lijkt herinnerd wordt. Maar kloppen je herinneringen wel? Of zit je geheugen je soms voor de gek te houden? In deze aflevering bespreken psychologen Lennard Toma en Thijs Launspach wat je geheugen doet, waaruit het is opgebouwd, hoe je iets opslaat en iets terughaalt en of je geheugen dan klopt.Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:- Een tof filmpje over hoe je iets opslaat in je geheugen: - En hoe we onthouden en dingen vergeten- Check ook de wikipedia pagina over geheugen: Nerd-literatuur:- Grawe, K. (2017). Neuropsychotherapy: How the neurosciences inform effective psychotherapy. Routledge.- Baddeley, A. (2010). Working memory. Current biology, 20(4), R136-R140.

Het nieuws is de laatste tijd vaak negatief. En daarnaast is het moeilijk om fake van echt te onderscheiden. Veel mensen zijn daarom gestopt met het nieuws volgen. Geen krant meer, geen journaal kijken, niet meer doomscrollen... Hebben deze mensen gelijk? Is het niet juist goed om het nieuws te volgen en op de hoogte te zijn van wat er speelt in de wereld? Is dat een vereist stukje burgerschap en betrokkenheid? In deze aflevering bespreken psychologen Thijs Launspach en Lennard Toma of het gezond of ongezond is om het nieuws te volgen en wat psychologisch onderzoek daarvan zegt.Wil jij bij de live opname van de podcast (+ boekpresentatie) in Donner, Rotterdam zijn? Meld je dan gratis aan via Donner.nl.Adverteren in deze podcast? Mail naar podcasts@astrolads.com!Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer:-Artikel van Change Mental Health: https://changemh.org/resources/news-consumption-and-your-mental-health/-Ook van een nieuwsbron als de Guardian komt een artikel dat vertelt dat nieuws kijken niet goed voor je mentale gezondheid is: https://www.theguardian.com/media/2013/apr/12/news-is-bad-rolf-dobelli -Hier ook een TED talk over het stoppen met kijken naar het nieuws: https://www.youtube.com/watch?v=-miTTiaqFlI -En hier een filmpje over wat School Of Life erover te zeggen heeft: https://www.youtube.com/watch?v=JmSFWklVtv0 Nerd-literatuur:- Thompson RR, Jones NM, Holman EA, Silver RC. Media exposure to mass violence events can fuel a cycle of distress. Sci Adv. 2019 Apr 17;5(4):eaav3502. doi: 10.1126/sciadv.aav3502. PMID: 31001584; PMCID: PMC6469939.- McIntyre, K. E., & Gibson, R. (2016). Positive news makes readers feel good: A “silver-lining” approach to negative news can attract audiences. Southern Communication Journal, 81(5), 304-315.- McIntyre, K., & Gyldensted, C. (2018). Constructive journalism: An introduction and practical guide for applying positive psychology techniques to news production. The Journal of Media Innovations (Discontinued), 4(2), 20-34.- de Hoog, N., & Verboon, P. (2020). Is the news making us unhappy? The influence of daily news exposure on emotional states. British Journal of Psychology, 111(2), 157-173.- Szabo, A., & Hopkinson, K. L. (2007). Negative psychological effects of watching the news in the television: Relaxation or another intervention may be needed to buffer them!. International journal of behavioral medicine, 14, 57-62.- Boukes, M., & Vliegenthart, R. (2017). News consumption and its unpleasant side effect. Journal of Media Psychology.- McIntyre, K. E. (2015). Constructive journalism: The effects of positive emotions and solution information in news stories (Doctoral dissertation, The University of North Carolina at Chapel Hill).

In deze aflevering kijken Thijs Launspach en Lennard Toma terug op het knotsgekke jaar dat achter ons ligt. Welke lessen kunnen we eruit trekken? Is de wereld inderdaad steeds gekker aan het worden? En wat betekent dat voor de toekomst? Waarom is dit het jaar van de Narcist? Hoe zit het met Kabinet Voldemort 1? Wat is het Peterprincipe, en waarom hebben al onze politici er last van? Linken we binnenkort allemaal ons brein aan een computer van Elon Musk? Hoe ziet het volgende seizoen eruit? Je hoort het allemaal. Bronnen en ander lees- en luister- en kijkvoer: - https://www.wired.com/story/neuralink-first-patient-interview-noland-arbaugh-elon-musk/ - https://nos.nl/artikel/2546272-australische-wereldprimeur-verbod-op-sociale-media-voor-kinderen-tot-16 - https://www.parool.nl/nederland/tienermeisjes-minst-tevreden-over-leven-door-onveiligheid-online~bf4d99ef/